Skip to main content

6 november 2013:

Dwarsdenkers zijn o.a. Martin Luther King, Edison en Gandhi. Dwarsdenken in de zorg kan effectief zijn bij verandertrajecten.

Op 6 november 2013 had Passievoorzorg het genoegen om met Hanny Post van Gewoon Lekker werken voor HBO V studenten van Vzw Instituut voor Verpleegkunde Aleydis uit België een workshop ‘Dwarsdenken in de zorg’ als tweede trainer te assisteren.

Dwarsdenken in de zorg helpt de blokkade van vaste gewoonten te doorbreken. Routine en protocollen zijn onmisbaar in het werk! Maar vaste gewoonten hebben ook een keerzijde: tegenwerking bij verandertrajecten.

‘Dwarsdenken in de zorg’ vraagt om horizontaal communiceren, passie en liefde voor een ‘droom, thema, doel’. Het verbinden van mensen en de ‘ja maar,…….. cultuur’ ombuigen naar ‘ja en …….’ Ofwel omdenken. Hier is ook een boekje over geschreven met de titel:  Ja, maar ….. omdenken van Berthold Gunster.(http://bit.ly/JKrzn7)

Hanny Post gaf in haar workshop aan dat Dwarsdenken = Creatief denken. Op een andere manier je doel bereiken. De workshop ‘Dwarsdenken in de zorg’ die door haar ontwikkeld is, is dan ook goed geschikt voor medewerkers in de zorg die te maken hebben met mensen in beweging zetten om te komen tot veranderbereidheid. Denk hierbij aan managers, teamleiders, maar ook Ergocoaches die als meertaak hebben het veilig werken op de werkvloer mede te borgen.

Gisteren, 7 aug 2019, bij een bezoek aan de Hanzeborg zorgorganisatie, werd ik mij bewust dat ik samen met Lineke Verkooijen ook een dwarsdenker ben in de zorg. Dit omdat ik vast hou aan mijn geloof in het OER[1]redeneren. Door het OERredeneren leren medewerkers in de zorg dezelfde zaken op een andere manier te bekijken.

Als ‘OERredeneerder’ begeleid je professionals op een andere manier te leren kijken naar dezelfde zaken. Als OERredeneerder laat je je niet afschrikken door ‘ja maar …..’, maar je zoekt naar mogelijkheden. Dit kan op verschillende niveaus. Van kleine praktische dingen tot grote beleidszaken. Organisaties die open staan voor ‘Dwarsdenken middels OERredeneren’ kunnen hierdoor doelmatig en efficiënt werken met als resultaat Leefplezier voor de cliënt (goed leven in eigen ogen) en Werkplezier voor de medewerker. Dwarsdenken loont!

Dwarsdenken brengt met zich mee dat de persoon lef heeft, doorzet en blijft geloven in zijn ‘droom, doel’. En leert van zijn fouten, door vallen en opstaan, om steeds opnieuw nieuwe invalshoeken te onderzoeken om te komen tot onverwachte mogelijkheden.

De dwarsdenker gaat in tegen de gevestigde orde en ontmoet hierin weerstand. De dwarsdenker is in staat over schijnbare onmogelijkheden heen te kijken. Dat maakt dat een  dwarsdenker in eerste instantie de wereld alleen betreedt en eenzaamheid kent. Maar voorbeelden als Einstein, Martin Luther King, Edison en Gandhi tonen aan dat met lef, anders durven zijn en focus op het doel, de eerste stappen zijn gezet om een beweging in gang te zetten. Een brede blik en lange adem. Met het OERredeneren is de eerste stap gezet.

Het is belangrijk in mogelijkheden te denken! Dwarsdenkers reflecteren ook kritisch het eigen handelen en blijven onderzoeken of zaken ook anders kunnen. Goed én minder goed gedrag van mede mensen (collega’s) kunnen de dwarsdenker op ideeën brengen.

Dr. L. Verkooijen was ook een dwarsdenker toen zij in 1999 startte met haar proefschrift over Ondersteuning Eigen Regie en vraagsturing’. Vele begeleiders van haar promotie onderzoek stuurden aan op het kunnen meten van de eigenregievoering, terwijl dr. L. Verkooijen iets anders voor ogen had. Door haar standvastigheid en het bewandelen van haar eigen weg is het OERmodel, ofwel het OERredeneren ontstaan.

Sinds 2006 werk ik met dr. L. Verkooijen samen. En heeft zij mij geleerd anders te leren kijken naar het leveren van zorg aan de cliënt. Wij begeleiden organisaties bij het organiseren en plannen van de de zorg en welzijnsactiviteiten op basis van de juiste zorg op het juiste moment, op de juiste plaats, met de juiste persoon, met het juiste hulpmiddel.

Als dwarsdenker geloof ik in mijn droom ‘zorgorganisaties te helpen groeien in het OERredeneren’ omdat dit leidt tot het leveren van verantwoorde zorg binnen de grenzen van kwaliteit en kosten met als resultaat dat de cliënt kwaliteit van leven ervaart en niet tot nauwelijks gehinderd wordt in het kunnen leven van zijn/haar leven. En de medewerker hierbij werkplezier ervaart.

Door het organiseren van de zorg op basis van de logistieke aspecten (tijd, plaats, persoon, product), komt er tijd vrij om stil te staan bij het HOE (de inhoud van de zorg, de werkmethoden, de werkhoudingen, de werkruimte, de werkinrichting, de werkmaterialen). Hierbij kunnen we ons richten op de integrale aanpak van gezond veilig werken. En zo komen beide werelden – ‘Eigenregievoering op basis van vraagsturing & Gezond Veilig Werken – bij elkaar. En hier ligt mijn passie voor de zorg.

[1]
OER staat voor Ondersteuning Eigen Regie voering: het organiseren en coordineren van het eigen leven gericht op een goed leven in eigen ogen (definitie uit proefschrift ‘Ondersteuning Eigen Regievoering en vraagsturing, 2006, dr. L. Verkooijen).

 

Hoe werkt het OERredeneren?

Aan de hand van een tekening wordt de OER methodiek, ontwikkeld door dr. L. Verkooijen (2006) uitgelegd:

Wake up call: 'Veel ouderen in verpleeghuizen zijn onnodig incontinent'. - Passievoorzorg Sint Nicolaasga

 

De methodiek:

1.     Wensen inventarisatie van zorg- en welzijnsactiviteiten op basis van ‘t hoe (inhoud), ‘t wat, ‘t waar en ’t door en met wie.

2.     Zorg onderscheiden in geplande, semi-geplande en ongeplande zorg.

3.     OERplanner: Zorg organiseren en plannen[1] op basis van wensen van cliënten wat leidt tot het behalen van 90% van de wenstijden

om het leven te leven zoals hij of zij bedoeld; Tevens krijgt de manager en het team inzicht in:

a.     De benodigde deskundigheidsniveau en teamsamenstelling die nodig is om de verantwoorde zorg te leveren;

b.     Op basis van de workload, afkomstig uit de OERplanner, kan het rooster van het personeel worden bepaald;

c.     Naast het volgen van de wenstijden van de cliënt, is er ook aandacht voor het evenredig verdelen van het werk over het

personeel wat ten goede komt aan de fysieke belasting, gezond veilig werken;

d.     Ook kan door het plannen inzicht worden verkregen in waar en wanneer hulpmiddelen ingezet dienen te worden en wat dit

betekent ten aanzien van inzet en aantallen.

4.     De gemaakte afspraken voor het ondersteunen van de zorg- en welzijnsactiviteiten daadwerkelijk nakomen. Afspraak is afspraak.
Bij het opvolgen van afspraken de afwijkingen noteren, zoals bijvoorbeeld tijdsduur activiteit wijkt af van de geplande tijd, cliënt  wil op wenstijd niet uit bed, cliënt wil douchen ipv wassen

5.     Bij het vlOERmomentje worden gesignaleerde afwijkingen besproken.

a.     Is er sprake van een incident of komt de afwijking regelmatig terug (= sprake van een vraagpatroon); Hierop wordt geanticipeerd.

b.     aanpassen van de afspraak en/of komen tot een ontwikkelvraag die i.s.m. het team, de organisatie en/of school verder wordt vormgegeven en ontwikkeld.

De dwarsdenker krijgt achteraf pas applaus. De dwarsdenker meet zijn succes af aan wat hij bereikt heeft  en niet aan wat anderen van hem vinden. De dwarsdenker houdt vast aan zijn droom (visie, doel) en zoekt medestanders om de beweging zichtbaar te maken om aantrekkingskracht te bewerkstelligen.

Wilt u als bestuurder of manager meer weten over de OERmethodiek en OERredeneren, nodig ons uit voor een oriënterend gesprek bij  een kopje koffie.  We luisteren graag naar uw behoeften. Samen kunnen we onderzoeken of het OERredeneren een antwoord kan zijn op uw vraag. Ook is het mogelijk een klant te bezoeken die ervaringen heeft in het OERredeneren. U hoort dan uit eerste hand de werking van het OERredeneren en wat het de klant heeft gebracht.

U kunt mij bereiken op: M. 06-46745109 of via de mail: trea@passievoorzorg.nl

Update:
In april 2019 is de stichting academische verpleeg(t)huiszorg opgericht, die in samenwerking met AV locaties en scholen werken volgens de OERmethodiek.