Mijn stelling is:
“het onnodig incontinent worden van ouderen in verpleeghuizen kan worden gereduceerd door het goed plannen en organiseren van het primaire zorgproces door het inzetten van vraaggestuurde zorg op basis van Ondersteuning Eigen Regievoering”.
Wake up call: 1/5 van de ouderen in VVT wordt in 3 maanden incontinent voor ontlasting en 1/6 voor urine! Incontinentie heeft een belangrijk negatief effect op het welbevinden.
Paul van Houten, specialist ouderengeneeskunde, promoveerde op dit onderwerp op 12 december 2014 aan ’t VU medisch centrum: Oorzaak íncontinentie’ is verslechtering ziekte, maar ook dat in verpleeghuizen niet gezorgd kan worden voor een goede toiletgang van cliënten. Zorgen voor goede toiletgang is arbeidsintensief. Het minder incontinent laten zijn hangt samen met de frequentie van het ’toiletteren’ en het trainen van spierkracht en uithoudingsvermogen.
Paul van Houten toonde in zijn onderzoek aan dat mensen die wonen in een verpleeghuis op twee manieren geholpen kunnen worden om zo lang mogelijk continent te blijven:
- Het trainen en daarmee verbeteren van spierkracht en uithoudingsvermogen. Dit zodat iemand op de wc kan en er zo lang mogelijk zelfstandig zelf naar toe kan gaan.
- Regelmatige aanmoedigen om naar het toilet te gaan en het inwilligen van verzoeken om hulp bij de toiletgang
Volgens Paul van Houten zou één verzorgende drie cliënten onder haar hoede moeten nemen om cliënten zo min mogelijk incontinent te laten zijn. Dit is volgens de promovendus niet reëel en deed hij in 2014 een oproep aan de politiek.
Graag wil ik dan ook mijn overdenking delen op dit onderwerp:
De specialist ouderengeneeskunde geeft aan dat het frequent toiletteren in deze tijd niet haalbaar is. Mijn vraag is of dit zo gesteld kan worden. Hebben zorgorganisaties goed in beeld welke zorg wanneer geleverd wordt, ofwel hoe is het primaire zorgproces ingericht. Zie ook de weblog: Te druk? Work smarter not harder ( https://www.passievoorzorg.nl/blog/slimmer-werken )
Ik durf te stellen dat het mogelijk is de cliënt te laten toiletteren op gewenste tijden om de uithoudingsvermogen en spierkracht te blijven trainen en te onderhouden. Maar ook de cliënt te laten toiletteren wanneer hij/zij aangeeft naar toilet te willen gaan. Om dit te realiseren is een andere kijk op organiseren van zorg nodig. Hierbij ga ik uit van de Eigen Regie van de cliënt te ondersteunen en vraag gestuurd te werken. Dit betekent het volgende:
Eigen Regievoering staat voor het organiseren en coördineren van het eigen leven met als doel een goed leven in eigen ogen(2006, dr. L. Verkooijen). De cliënt leeft zijn eigen leven en op onderdelen heeft hij/zij ondersteuning nodig bij zorg- en welzijnsactiviteiten.
Het is nu de kunst om de cliënt uit te nodigen zijn wensen rondom inhoud van de zorg- en welzijn activiteit, tijd, plaats en persoon uit te laten spreken. De inhoud van de zorg gaat om de HOE vraag. Hoe en Waarbij wilt u geholpen worden. Tijd, plaats en persoon valt onder de term ‘Zorglogistiek’ en heeft te maken met het plannen en organiseren van de zorg.
Om vraag gestuurd te willen werken is het belangrijk het zorg logistieke vraagstuk (tijd, plaats, persoon) goed in beeld te hebben, om de juiste zorg, op het juiste moment/plaats, en tijd te kunnen leveren. Dit betekent dat planbare zorg is te organiseren in de tijd en weg te zetten is in een zorgroute op basis van wensen van de client. Het voorkomen van incontinentie vanuit training (spierkracht en uithoudingsvermogen trainen) kan dan weggezet worden in de zorgroute op vaste tijden om aan de frequentie te komen die nodig is voor bouwen aan de toiletvaardigheden.
Heel veel organisaties werken met zorgroutes. Maar dit alleen is niet voldoende! Dit omdat naast planbare zorg er ook niet planbare zorgactiviteiten zijn zoals o.a. het toiletteren op vraag van de cliënt. Ook deze activiteiten kunnen doelgericht en efficiënt worden opgevolgd.
Voor het organiseren van planbare en niet planbare zorg op basis van wensen van cliënten kan gebruik gemaakt worden van de OERplanner, een ICT tool die het mogelijk maakt zeker 90% van de wensen van cliënten te realiseren. Hierbij wordt gewerkt met zorgroutes op basis van wenstijden van de cliënt en zorgroutes met ruimte, voor de niet planbare zorg.
Mijn stelling is dat “het onnodig incontinent worden van ouderen in verpleeghuizen kan worden gereduceerd door het goed plannen en organiseren van het primaire zorgproces door het inzetten van vraaggestuurde zorg op basis van Ondersteuning Eigen Regievoering”.
Interesse in het doelgericht en efficiënt organiseren en plannen van het primaire zorgproces op basis van wensen van de cliënt, waaronder het toiletteren? Wij informeren u graag over de mogelijkheden van Ondersteuning Eigen Regievoering en vraaggestuurd werken. Daarnaast verzorgen wij graag en geheel vrijblijvend een demonstratie van de OERplanner op een door u gewenste locatie op aanvraag. Hiervoor kunt u contact opnemen met trea@passievoorzorg M. 06-4674 5109,
Tot slot:
Naast de insteek van het primaire zorgproces, kan ook nog winst worden behaald door inzet van de juiste hulpmiddelen en werkmethoden, als de cliënt niet meer op eigen kracht, onder begeleiding van de hulpverlener, het toilet kan bezoeken.
De staliften worden hierbij als prettig ervaren, omdat de cliënt in stand de onderkleding kan worden verwijderd. Maar wanneer het staan niet meer gaat, zijn er ook andere oplossingen te bedenken zoals o.a.:
- Struzzo elektrisch verrijdbare stalift waarin sommige cliënten zichzelf nog kunnen helpen richting het toilet van Levare cura BV;
- Toiletbanden in tilliften en of plafondliften. Aandachtspunt hierbij is wel het aan en uit krijgen van kleding. Aangepaste en/of functionele kleding kan hierbij helpen;
- het flexjuk van JoyinCare, die het mogelijk maakt de cliënt veilig en comfortabel op het toilet te tillen. Door de zithouding in de toiletband is er voldoende ruimte om kleding aan of uit te trekken;
- urineren in de plasfles in de rolstoel voor mannelijke cliënten, waarbij de rolstoelzitting is aangepast zodat de urinaal goed geplaatst kan worden.
- Inzet van de change douchestoel en/of Carendo douchestoel: De change douchestoel vereist wel een bepaalde spiertonus in de benen. Door met de zitting en rugleuning instelling te spelen kan kleding worden uit en aan getrokken. Dit geldt ook voor de carendo douchestoel met zorgstand. Hier dient de client nog wel wat spierspanning in de bips/bekken te hebben om te zorgen dat de zorgprofessional de bips kan reinigen en kleding weer kan aantrekken.
